Blisko 1,8 mld euro może otrzymać województwo warmińsko-mazurskie. Wszystko za sprawą Funduszy Europejskich dla Warmii i Mazur. Część z tej kwoty jest przeznaczona na działania włączające społecznie. Czy organizacje pozarządowe mają potencjał do wykorzystania tych środków?

Pod koniec roku 2022 w naszym województwie zarejestrowanych było ponad 7 400 organizacji pozarządowych, w tym 5 323 stowarzyszeń, 874 fundacji, 466 kół gospodyń wiejskich i 758 kościołów i związków wyznaniowych.
- Liczba ta z roku na rok rośnie. Jednak należy mieć na uwadze, że aktywność tych organizacji jest różna, a obecny czas raczej nie wpływa na jej wzrost – mówi Joanna Glezman, Pełnomocnik Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi.

Edukacja przez całe życie
Jak zauważa Joanna Glezman, największym problemem dla podmiotów trzeciego sektora jest zmniejszająca się liczba osób, które chcą aktywnie działać w organizacjach, w tym w ramach pracy wolontarystycznej.
- Organizacje rzadko posiadają zasoby finansowe, a dostępność środków z dotacji czy też darowizn - indywidualnych lub od podmiotów gospodarczych, jest również niewystarczająca. Pieniądze to istotna bariera funkcjonowania organizacji – mówi pełnomocniczka. - Kolejnym problemem jest nadmierna biurokracja, wymogi różnych instytucji, które muszą spełniać podmioty prawne, jakimi są zarejestrowane organizacje trzeciego sektora, szczególnie gdy chcą uzyskać dofinansowanie swojej działalności. Należy przy tym wspomnieć o ważnym trendzie rozwoju ruchów społecznych, jakim są coraz powszechniejsze grupy nieformalne, działające akcyjnie - szybko komunikujące się dzięki wykorzystaniu do tego celu mediów społecznościowych.

Aktywność społeczna przybiera zatem prostsze, potrafiące szybko odpowiedzieć na pojawiające się potrzeby, elastyczne formy. Uwidacznia się przy tym wyraźna różnica pomiędzy trudniejszymi formalnymi i łatwiejszymi nieformalnymi ruchami społecznymi.

Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego opracowuje w ramach programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Warmii i Mazur 2021-2027 projekt strategiczny pt. „Wsparcie organizacji społeczeństwa obywatelskiego i partnerów społecznych”. Jest on wpisany w Działanie 6.5 Edukacja przez całe życie.

Dwa rodzaje wsparcia

- Projekt ma na celu rozwój potencjału organizacji pozarządowych, związków zawodowych oraz organizacji pracodawców naszego regionu, głównie poprzez szeroko rozumianą edukację - tłumaczy Joanna Glezman. - Chcemy odpowiedzieć na indywidualne potrzeby rozwojowe podmiotów, które będą starały się o środki finansowe w ramach projektu. Zakładając obowiązek spełnienia wymogów programu regionalnego i funduszy UE, będzie można zrealizować działania mające na celu rozwój potencjału organizacji, mającego przyczynić się do lepszego realizowania przez nie zadań z zakresu polityki zatrudnienia lub kształcenia lub włączenia społecznego, czyli obszarów interwencji Europejskiego Funduszu Społecznego + (EFS+).

Projekt zakłada dwa rodzaje wsparcia: jedno poprzez szkolenia dot. opracowywania, realizacji i rozliczania projektów finansowanych z funduszy europejskich (dot. EFS+), oferowane przez trzy ośrodki wsparcia, drugie poprzez granty rozwojowe dla organizacji czy innych uprawnionych podmiotów.
Przykład: organizacja chce rozwijać formę pracy, jaką jest świadczenie usług opiekuńczych - będzie mogła zatem w ramach środków z grantu przygotować do niej swój personel oraz wolontariuszy poprzez opracowany dokładnie pod jej potrzeby program szkoleń, w tym również np. w formach praktycznych w innych organizacjach czy instytucjach.
Inny przykład: organizacja chce wdrożyć u siebie formy i metody działań, które realizuje inna organizacja, np. w Krakowie. Będzie mogła zatem zorganizować edukacyjną wizytę studyjną do tej organizacji, czy szkolenia z udziałem jej specjalistów, również w miejscach prowadzonych przez nią działań. Wszystko zależy od potrzeb danego podmiotu, jego planu działania czy strategii rozwoju.

W połowie roku

Urząd Marszałkowski pracuje nad regulaminem powierzania grantów. Jakie zatem wymogi będą musiały spełniać organizacje ubiegające się o grant? O tym dowiemy się po skończonych pracach.

- Jednak na pewno organizacja będzie musiała uzasadnić jak środki grantu, a właściwie planowane przez nią działania przyczynią się do rozwoju jej potencjału, czyli ulepszą prowadzoną przez nią działalność w trzech wymienionych już obszarach: polityki zatrudnienia lub kształcenia lub włączenia społecznego – mówi Joanna Glezman.

Kiedy można się spodziewać naboru dla organizacji w ramach projektu strategicznego? 

- Mam nadzieję, że jeszcze w pierwszej połowie przyszłego roku będziemy mogli ogłosić pierwszy nabór wniosków o powierzenie grantu. Wciąż pracujemy nad koniecznymi do tego procedurami i dokumentacją. Chciałabym również, aby ten projekt przyczynił się do rozwoju ruchu pozarządowego w naszym regionie - dodaje Pełnomocniczka Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi.

Karolina Król

fot. archiw. KGW Zaścianki