- Ekonomia społeczna to…
- Najprościej mówiąc to ludzie, ich wrażliwość społeczna, relacje, poczucie wspólnoty i przyjazne miejsca pracy uwzględniające możliwości, potencjał i potrzeby osób tam pracujących. 
Wchodząc bardziej szczegółowo w temat, w wąskim wymiarze ekonomia społeczna to przedsiębiorstwa społeczne, które wywarzają produkty lub realizują usługi zatrudniając do tego osoby, którym trudniej jest w życiu. Z drugiej strony, to podmioty reintegracji społeczno-zawodowej, które przygotowują te osoby do zatrudnienia. Trzeci wymiar to organizacje pozarządowe, które wsłuchując się w potrzeby mieszkańców, podejmują się realizacji różnych inicjatyw społecznych.

- Czyli tym zajmuje się Ośrodek Wspierania Inicjatyw Ekonomii Społecznej w Elblągu?
- Świadczymy zróżnicowane usługi ukierunkowane na rozwój ekonomii społecznej, począwszy od informacji czym jest i jakie daje możliwości ekonomia społeczna, poprzez animację, która inspiruje do działania, i łączy potencjały różnych podmiotów, po usługi doradcze i edukacyjne, które podnoszą kompetencje do prowadzenia działań w podmiotach ekonomii społecznej. Na końcu tej drogi jest wsparcie finansowe na tworzenie miejsc pracy w przedsiębiorstwach społecznych

- Zatrzymajmy się na chwilę przy tworzeniu miejsc pracy. W styczniu kolejna runda konkursowa, więc już teraz warto zgłosić się do Ośrodka Wspierania Inicjatyw Ekonomii Społecznej, aby pozyskać dotację. Podpowiesz, co trzeba zrobić, aby z sukcesem zakończyć ścieżkę?
- Mając pomysł na biznes społeczny, warto zgłosić się do nas z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem przed planowanym rozpoczęciem działań. Wszystko po to, aby można było zweryfikować pomysł pod kątem realności, analizy konkurencyjności, niezbędnych kroków formalno-prawnych związanym z utworzeniem przedsiębiorstwa społecznego. Przygotowujemy wówczas indywidualną ścieżkę wsparcia uwzględniającą usługi doradcze, szkoleniowe, czy marketingowe, aby podnieść gotowość i potencjał danego podmiotu. Ważne jest, aby podmiot ekonomii społecznej od samego początku był konkurencyjny na rynku, reagował na zmieniające się okoliczności, świadczył usługi wysokiej jakości. 

- Od 11 lat Ośrodek Wspierania Inicjatyw Ekonomii Społecznej, prowadzony przez Stowarzyszenie ESWIP, wspiera rozwój ekonomii społecznej w subregionie elbląskim. Pokusisz się kilka zdań podsumowania dekady?
- Największa zmiana to większa świadomość samorządów i mieszkańców na temat tego, czym są podmioty ekonomii społecznej i jak ważną rolę pełnią w swoim środowisku. Drugi aspekt to większa różnorodność ekonomii społecznej - jeszcze 11 lat temu były to tylko spółdzielnie socjalne, teraz najważniejszą grupą są organizacje prowadzące działalność odpłatną i gospodarczą. Trzecia rzecz, to wzrost znaczenia podmiotów ekonomii społecznej, wartości ich inicjatyw i usług, roli którą pełnią w swoim środowisku, choć nadal nie przekłada się to na wielkość i stabilność środków finansowych wspierających te działania. A gdyby chcieć tak policzalnie pokazać zmianę w subregionie elbląskim (miasto Elbląg oraz powiaty: elbląski, braniewski, iławski i ostródzki), którą wspierał swoimi działania OWIES, to pomogliśmy w powstaniu ponad 300 nowych podmiotów ekonomii społecznej i utworzenia ponad 500 miejsc pracy w przedsiębiorstwach społecznych.

- W jakich branżach podmioty ekonomii społecznej najlepiej sobie radzą?
- Moim zdaniem w usługach komunalnych zlecanych przez samorząd, czyli gospodarka odpadami, prace porządkowe czy utrzymanie terenów zielonych. Drugą branżą jest gastronomia, choć w obecnych czasach napotkała duże ograniczenia w swoich działaniach. Podmioty dobrze radzą sobie także w realizacji usług na rzecz starzejącego się społeczeństwa. Pandemia w trudnej sytuacji postawiła branżę szeroko rozumianej turystyki, animacji czasu wolnego, usług edukacyjnych, gdzie podmioty ekonomii społecznej sprawdzały się i rozwijały ofertę. 

- To prawda. Pandemia spowolniła chyba całą gospodarkę, ale czy pomimo tego widzisz niewykorzystane możliwości dla przedsiębiorstw społecznych?
- Największym potencjałem, moim zdaniem, są usługi społeczne. W każdej gminie wymagają wzmocnienia, bo potrzeby starzejącego się społeczeństwa, osób z niepełniosprawnościami, rodzin z problemami opiekuńczo-wychowawczymi są coraz większe. Impulsem do rozwoju tych usług są duże środki unijne w kolejnym okresie programowania. Teraz nasza rola, by wzmocnić gotowość samorządów lokalnych, wspierające w tworzeniu programów rozwoju usług społecznych, podnieść potencjał podmiotów ekonomii społecznej, jako realizatorów tych usług oraz pomóc stworzyć montaż finansowy, który pozwoli na ich realizację oraz późniejszą trwałość. Potrzebujemy do tego otwartości, zaangażowania i kompetencji wszystkich stron, aby wzmacniać więzi sąsiedzkie i relacje rodzinne, budować wspólnotę, która troszczy się o swoich członków. 

Sylwia Warzechowska

Organizacje, a także grupy osób, zainteresowane działaniem i realizowaniem inicjatyw ekonomii społecznej zapraszam do kontaktu z Infopunktem OWIES pod numerem telefonu 55 236 27 16.