O tym, że edukacja przedszkolna powinna być kreatywna, nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Okres przedszkolny jest najważniejszy w rozwoju dziecka, o czym mówią wszystkie badania wieku rozwojowego. Długo można wymieniać korzyści, które dzieci mogą odnieść, kiedy opiekunowi zadbają o warunki do ich kreatywnego rozwoju społecznego, psychicznego, emocjonalnego, dydaktycznego i motorycznego. W dużej mierze to właśnie przedszkole przyjmuje na siebie rolę dostarczyciela bodźców do wszechstronnego rozwoju młodego człowieka.

 Takim miejscem w Elblągu, nie jedynym, ale wyróżniającym się wśród innych placówek, jest Przedszkole nr 5. Jego dyrektorce, pani Ewie Zyzek oraz nauczycielkom przedszkola udało się wprowadzić wiele programów edukacyjnych, dzięki którym zwykła z formalnego punktu widzenia placówka publiczna stała się miejscem takiego właśnie kreatywnego, wszechstronnego rozwoju dzieci. W realizacji tych programów biorą udział wszyscy pracownicy przedszkola, angażujący swoje siły i dobrą energię dla dobra podopiecznych.

Inspiracja – ogród i ludzie

 Jak opowiada pani dyrektor, od początku jej pracy w Przedszkolu nr 5 inspirował ją do działań teren, na którym położone jest przedszkole – z dużym ogrodem z wieloma starymi, rozłożystymi drzewami. Wspólnie z nauczycielkami postanowiły zorganizować w nim Ogród Kreatywny z różnego rodzaju tematycznymi ścieżkami edukacyjnymi, z których będą korzystać dzieci. Organizatorkom zależało również na uczynieniu z tego miejsca ośrodka inicjatyw społecznych, w którego powstawanie i funkcjonowanie będą zaangażowani także mieszkańcy Zawodzia – dzielnicy w dużej mierze pozbawionej zieleni, a więc i miejsc do rekreacji i spędzania czasu na powietrzu. Aby ich wciągnąć do współpracy, teren stał się miejscem organizacji festynów dla dzieci, rodziców i pozostałych mieszkańców. Ostrożnie, ale z pewną dumą, pani dyrektor nazywa nawet okolice przedszkola „zielonymi płucami” Zawodzia.

 Nie taka ta biurokracja straszna

 Na organizację ogrodu oraz na działania społeczne potrzebne były jednak dodatkowe pieniądze, a przedszkole jest placówką publiczną, a więc działa zgodnie z wytycznymi wychowawczymi i edukacyjnymi Ministerstwa Edukacji Narodowej, i jest finansowane, tak jak inne przedszkola, ze środków publicznych. O wzmocnienie budżetu kadra przedszkola musiała wobec tego zadbać sama. Powstał pomysł powołania stowarzyszenia, które takie środki finansowe będzie mogło pozyskiwać. W skład Stowarzyszenia Kreatywna Edukacja „Przybij Piątkę”, które działa na rzecz Przedszkola nr 5 oraz okolicznych mieszkańców, weszły pani dyrektor oraz nauczycielki. Jego celem jest organizacja projektów edukacyjnych, których beneficjentem będą podopieczni placówki oraz mieszkańcy Zawodzia, coraz chętniej angażujący się w życie lokalnej społeczności. To dla nich na początku października stowarzyszenie zorganizowało festyn miejski pod smakowitą nazwą „Konfitury, dżemy, soki to jesieni są uroki”. Od strony finansowej impreza została wsparta przez Fundusz Grantowy Stowarzyszenia ESWIP. Wsparcia organizacyjnego udzieliło miedzy innymi stowarzyszenie Aktywne Zawodzie.

 Ogród Kreatywny i jego atrakcje

 Festyn zorganizowano oczywiście w przyprzedszkolnym Ogrodzie Kreatywnym, który dzięki pozyskanym środkom przez Stowarzyszenie Kreatywna Edukacja „Przybij Piątkę” bardzo się rozwinął. To, co pozostawało początkowo marzeniem albo nieśmiałym planem, nagle dzięki pieniądzom pozyskanym od sponsorów zaczęło przybierać realne kształty i służyć dzieciom. Lista projektów i ścieżek edukacyjnych zlokalizowanych w Ogrodzie Kreatywnym jest długa. Warto zacząć od błotnej kuchni, czyli miejsca przygotowanego specjalnie dla młodych „kulinarnych” eksperymentatorów. W błotnej kuchni dzieci mają do dyspozycji drewniane stoły i blaty, drewniane łopatki, naczynia do mieszania składników oraz same składniki – wodę i piach. Okazuje się, że błotna kuchnia jest oblegana przez przedszkolaki niezależnie od pory roku. Do ulubionego powiedzenia nauczycielek przedszkolnych „Albo dziecko czyste, albo szczęśliwe” dodają inne: „Nie ma złej pogody, są tylko nieodpowiednio ubrane dzieci”. Zgodnie z tym hasłem dzieci Przedszkola nr 5 spędzają na dworze znacznie więcej czasu, niż tego wymagają zalecenia i przepisy ministerialne. A w Ogrodzie Kreatywnym jest co robić. Jako drugą pozycję na liście atrakcji można wymienić grę chodnikową „Dawno temu nad rzeką Elbląg” z wyłożonym różnorodną kostką brukową polem do gry, zadaszeniem oraz ławkami dla publiczności. W grę można grać na co dzień i w specjalne okazje – wówczas to miejsce może również służyć jako scena dla różnego rodzaju występów. Kolejny (chociaż to umowna kolejność) na liście kreatywnych ścieżek edukacyjnych jest ogródek warzywny, w którym dzieci od nasionka aż po zbiórkę plonów dbają o samodzielnie zasiane i posadzone warzywa. Przez cały okres wzrostu dbają o rośliny, podlewają je, pielą, a w końcu wykopują lub zbierają i… jedzą – marchew, rzodkiewkę, ogórki, kalarepę, pomidory i wiele innych. Trudno o coś bardziej kształcącego, pożytecznego i wychowawczego niż taka aktywna praca przy hodowli roślin i zbiorach płodów ziemi. W ogródku rosną także krzewy aronii, która przedszkolaki „obskubują” z owoców, gdy tylko dojrzeją, oraz mała winnica z fioletowymi kiściami dorodnych winogron. W opiece nad ogródkiem oraz winogronami pomaga pan konserwator, który jest zamiłowanym ogrodnikiem.

 Co jeszcze znajduje się w Ogrodzie Kreatywnym? Na przykład miejsce zbiórek, w którym kształci się postawy patriotyczne – z masztem, na który podczas uroczystości wciągana jest flaga, tablicą informacyjną na temat naszych barw i symboli narodowych. A także lapidarium z okazami różnorodnych kamieni i małych głazów. Jest tu też piaskownica do poszukiwań archeologicznych. Cały teren porastają rozmaite drzewa, niektóre z dawien dawna, a inne posadzone na użytek ogrodu, a także krzewy i krzaki, między którymi powstały tunele i przejścia idealne do zabawy i kryjówek. Wszystko po to, aby dzieciom chciało się spędzać czas na świeżym powietrzu z dala od łatwych rozrywek, jakie zapewnia nowoczesna technologia.

 Plany i projekty oraz leśne przedszkole

 Zdaniem nauczycielek Przedszkola nr 5 pobudzaniu kreatywności dzieci sprzyja przede wszystkim aktywność w starym stylu – rozwijająca wszechstronnie: tężyznę fizyczną, intelekt, motorykę i więzi społeczne. Dlatego plany na rozwój Ogrodu Kreatywnego są nie mniej bogate niż to, co już się udało zrobić. Trwają przygotowania (a więc i szukanie funduszy) do zbudowania toru do gry w kapsle, warsztatu piaskowego służącego eksperymentom (z lejkami, sitami, kołowrotkami, tubami), bezpiecznego „małpiego gaju”, w którym dzieci będą ćwiczyły motorykę i sprawność fizyczną, oraz leśnej kręgielni. A skoro pojawił się wątek ekologii i lasu, to nie można nie wspomnieć o wprowadzeniu przez Stowarzyszenie Kreatywna Edukacja „Przybij Piątkę” do swoich metod pracy z dziećmi elementów leśnego przedszkola. W tym celu stowarzyszenie podjęło współpracę z gdańskim Leśnym Przedszkolem Wilczek, które już od dłuższego czasu wykorzystuje metody edukacji ekologicznej w oparciu o dobrostan lasu. W czasie wspólnych spotkań wypracowano narzędzia do tego, aby Przedszkole nr 5 w Elblągu mogło wykorzystywać elementy tej edukacji w swojej pracy z dziećmi. „A las?” – mógłby ktoś spytać. Jak to? Jest przecież Bażantarnia, w której się te zajęcia z powodzeniem mogą odbywać, no i jest specjalna strefa ekologiczna w Ogrodzie Kreatywnym, w której także można prowadzić przygotowanie proekologiczne. Dzieci zdobywają odznaki za kolejne sprawności, a nauczyciele dokładnie pilnują, czy założenia programu leśnego przedszkola są realizowane. Metody proponowane przez panie z Przedszkola nr 5 coraz częściej spotykają się z uznaniem rodziców, którzy bardzo chętnie szukają tutaj miejsca dla swoich dzieci.

Ryszard Bieńkowski 

Fot. Agnieszka Bielawska

Przedszkole nr 5 w Elblągu,

Ul. Szańcowa 9, 82-300 Elbląg

Tel: 55 625 80 20

e-mail: przedszkole5@elblag.eu