Mała ilość pieniędzy, brak odpowiednich struktur, czy trudność z uzyskaniem unijnych dotacji to tylko przykładowe braki, które w znaczący sposób utrudniają funkcjonowanie działalności trzeciemu sektorowi. Chcąc wyjść naprzeciw oczekiwaniom, COP Iława przygotowało wiele form wsparcia skierowanych do sektora NGO w powiecie iławskim.

We współczesnym świecie trzeci sektor odgrywa bardzo ważną rolę. Dzięki organizacjom pozarządowym i podejmowanym przez nie inicjatywom, lokalna społeczność integruje się
i wspólnie angażuje na rzecz poprawy życia mieszkańców. Poszczególne inicjatywy wpływają również pozytywnie na krajobraz przyrodniczy i miejski.

Od 2004 roku

- Niestety, ale z powodu licznych utrudnień organizacyjnych i finansowych, wiele organizacji pozarządowych nie może w pełni wykorzystać swojego potencjału, co ostatecznie przekłada się na brak możliwości zrealizowania założonych wcześniej celów – mówi Wojciech Jankowski, doradca w COP Iława. -  Chcąc przeciwdziałać temu zjawisku, w wielu regionach Polski powstają organizacje, dla których najważniejszym zadaniem jest pomoc sektorowi NGO na wielu różnych płaszczyznach. Dobrym przykładem jest COP Iława, które od lat przekazuje instrumenty wsparcia organizacji trzeciego sektora z powiatu iławskiego.

Centrum Organizacji Pozarządowych w Iławie działa w powiecie iławskim od 2004 roku, do roku 2018 prowadzone było przez Stowarzyszenie Przystań, a od 2018 r. jego pracę koordynuje Stowarzyszenie ESWIP.

- W ramach COP diagnozowana jest aktywność społeczna i funkcjonowanie sektora pozarządowego w powiecie, identyfikowane są problemy i potrzeby w tym zakresie oraz podejmowane są adekwatne działania. Centrum wzmacnia organizacje pozarządowe, wyzwala aktywność społeczną, buduje kapitał społeczny i przyczynia się do rozwoju lokalnego – dodaje Wojciech Jankowski.

Centrum funkcjonuje na zasadzie pomocniczości, solidarności i partnerstwa. Informuje, edukuje, promuje i wspiera. Kojarzy partnerów, łączy zasoby lokalne trzech sektorów: samorządu, biznesu i organizacji pozarządowych. Pomaga również w pozyskiwaniu środków zewnętrznych na realizację ważnych lokalnie projektów we współpracy z innymi ośrodkami wspierającymi.

Sześć Samorządów

- COP-y działają w różnych powiatach m.in. w powiecie iławskim. Spotykaliśmy się z ówczesnymi władzami, mówiliśmy, że wsparcie merytoryczne i finansowe ze strony samorządu jest potrzebne – mówi Wojciech Jankowski. - Wyjątkową cechą COP-u z powiatu iławskiego jest to, że wsparcie finansowe pozyskiwane jest z funduszy przekazywanych przez sześć samorządów.

W powiecie iławskim system został wypracowany i uzgodniony z samorządami przez ówczesny zarząd Stowarzyszenia Przystań w 2004 r. Mocno upraszcza on pozyskiwanie funduszy. Zarząd Powiatu Iławskiego kontaktuje się z władzami gmin, które na podstawie odrębnej uchwały przekazują starostwu środki finansowe, aby powiat ogłosił jeden otwarty konkurs na realizację zadania publicznego z zakresu działań wspomagających technicznie, szkoleniowo, informacyjnie organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy i działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Przekazane starostwu środki finansowe stanowią dużą część kwoty wyasygnowanej na realizację zadania publicznego w otwartym konkursie ofert. Samorządy, którym zależy na wsparciu lokalnych organizacji pozarządowych i wzmocnieniu aktywności lokalnej to: Gmina Susz, Gmina Kisielice, Gmina Miejska Lubawa, Gmina Lubawa, Gmina Iława, Gmina Miejska Iława oraz Starostwo Powiatowe w Iławie. Taki sposób współfinansowania zadań zmniejsza ilość procedur i mocno ułatwia przedstawianie ofert i pozyskiwanie środków przyszłemu realizatorowi zadania.

Dla Centrum Organizacji Pozarządowych w Iławie bardzo ważnymi kwestiami są m.in. budowa społeczeństwa obywatelskiego, porady dla trzeciego sektora oraz wsparcie i zachęcenie samorządów do współpracy z organizacjami pozarządowymi.

Obecnie COP jest kontynuacją działań z lat poprzednich w ramach zadania publicznego Powiatu Iławskiego pod tytułem: „Działania wspomagające technicznie, szkoleniowo, informacyjnie organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy i działalności pożytku publicznego i o wolontariacie” z kwotą dotacji 13 tysięcy złotych, a wartość zadania zamyka się kwotą ponad 23 tysięcy złotych.

W roku 2021 Centrum Organizacji Pozarządowych na terenie powiatu iławskiego realizowane było przez Elbląskie Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Pozarządowych (Stowarzyszenie ESWIP) od kwietnia do października.

Zasady regulujące pracę COP:

1. Pomocniczość – COP pomaga, ale nie wyręcza: pomaga osobom i organizacjom mającym pomysł na działanie. Centrum ułatwia kontakt odbiorcom z wyspecjalizowanymi organizacjami w powiecie, regionie, kraju. Nie zawłaszcza obszarów programowych/działań realizowanych przez inne organizacje.
2. Innowacyjność – COP inspiruje do działania promując nowe rozwiązania i dobre praktyki, wyznacza nowe standardy swoją działalnością.
3. Kompleksowość – COP wspiera obywateli i organizacje w całym powiecie w sferach aktywności społecznej i obywatelskiej.
4. Partnerstwo - COP stara się pozyskać jak najwięcej partnerów i przyjaciół, aby wspólnie z nimi realizować swoją misję, dając przykład do podobnych działań partnerskich.
5. Przejrzystość – COP działa przejrzyście, informując swoich partnerów i społeczność lokalną o wszelkich aspektach swoich działań. Daje tym przykład samorządom i organizacjom.
6. Proaktywność – COP wchodzi w środowiska nieaktywne, animuje i proponuje wsparcie.
7. Wiedza o uwarunkowaniach lokalnych – COP bada sytuację społeczną w poszczególnych gminach i wsiach i odpowiada na nią w miarę swoich możliwości - przy współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego.

Stowarzyszenie ESWIP od 12 lat prowadzi aktywne działania na terenie powiatu iławskiego. Organizacja prowadziła projekt pn. ,,COP – y Warmii i Mazur’’(2009 – 2012) oraz od 2013 roku prowadzi Ośrodek Wspierania Inicjatyw Ekonomii Społecznej. W jego ramach wspierany jest potencjał organizacji pozarządowych z poszczególnych gmin. Dzięki powyższym działaniom, udało się wzmocnić kilkanaście organizacji oraz powstało kilka przedsiębiorstw społecznych. Ponad 4 lata temu uruchomiono również Inkubator Przedsiębiorczości Społecznej w Iławie, w ramach którego świadczone są usługi animacyjne, doradcze i edukacyjne.

Sylwiusz Brywczyński